Disclaimer: dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.
De berekeningen, meningen en conclusies hierin weerspiegelen uitsluitend mijn eigen inzichten
Diverse politieke partijen willen dolgraag tot 4 kerncentrales gaan bij bouwen in Nederland. Omdat geen enkele commerciele partij interesse heeft getoond heeft de overheid een nieuw orgaan in het leven geroepen om met overheidsgeld deze centrales te gaan bouwen.
De eerste kosten voor de bouw worden geraamd tussen de 20 tot 30 miljard euro. ( bron: https://www.overkernenergie.nl/actueel/nieuws/2025/05/16/volgende-stap-bouw-nieuwe-kerncentrales-onderzoeksplan-locaties-bekend-en-studies-in-borssele-afgerond )
Maar is dat realistisch?
Berekening
Spoiler alert: No, not even remotely close!
Welke kosten er nu echt kijken bij de bouw van een kerncentrale?
- Bouwkosten
- Rentelasten
- Afschrijving
- Running costs
- Opruimkosten
- Opslagkosten
En wat zijn nu de kosten per MWh gedurende de levensduur van de centrale?
Aannames
Voordat ik de diepte in ga eerst een aantal aannames die ik heb gebruikt bij deze berekeningen.
- Levensduur: 60 jaar
- Bouwtijd: 20 jaar
- Rentelasten: 3%
- Aantal units: 2
- MWe per unit: 1600
- Capaciteitsfactor: 90% ( kom ik later op terug )
Bouwkosten
Voor de bouwkosten heb ik de middenweg genomen uit het genoemde artikel, 25 miljard euro totaal, 12,5 miljard per unit.
Die 25 miljard euro hebben we niet op de plank liggen en er zal dus door de overheid geld geleend moeten worden en daar staan rentelasten tegenover. En aangezien tot 20 jaar kan duren duurt het dus ook 20 jaar voordat het eerste geld terug kan worden verdiend door de centrale.
Dit is de IDC: Interest During Construction. Als ik uit ga van een gelijkmatige verdeling van de rentekosten dan is de formule voor de IDC: rente * bouwtijd / 2.
Volgens mijn aannames zijn de rentelasten dan: ( 0,03 * 20 ) / 2 = 7,5. Dit is 7,5 miljard euro bovenop de bouwkosten!
Dus:
- Bouwkosten: 25 miljard
- Rentelasten: 7,5 miljard
Afschrijving
En dan komt de centrale na 20 jaar online en wordt er geld verdiend. Maar de centrale moet ook gedurende de levensduur worden afgeschreven. Dit wordt ook wel de annuïteitenformule formule genoemd.
In Excel of LibreOffice is de formule: =PMT(rente; levensduur; -hoofdsom)
Ga ik uit van 3% rente, een levensduur van 60 jaar en een hoofdsom van 25+7,5 miljard komt hier een afschrijving uit van, schrik niet: 1,174 miljard euro per jaar!
- Afschrijving: 70,5 miljard euro totaal ( over 60 jaar ).
Running cost
En dan de running cost om de centrale in de lucht te houden. Denk hierbij aan onderhoud aan de centrale, de mensen die er komen te werken die betaald moeten worden, kosten voor nieuwe brandstofstaven, verzekeringen, toezicht etc.
Borselle heeft ruim 500 man in dienst. Met twee centrales extra moet je uit gaan van 1000 tot 1200 personen die er komen te werken.
Volgens ramingen die ik heb gevonden liggen de gemiddelde kosten rond de 15 tot 30 euro per MWh.
De centrales wekken bij een capaciteitsfactor van 90% ongeveer 25,2TWh per jaar op. Ga ik uit van een gemiddelde van 20 euro per opgewekte MWh dan komen de Running costs per jaar uit op 0,5 miljard euro.
- Running costs: 30 miljard euro ( over 60 jaar ).
Opruimkosten
En na de levensduur van de kerncentrales moeten ze worden opgeruimd. Ik vond ergens op internet een gemiddelde van 1 miljard euro per GWe. Met 3.2GWe komt dat dus neer op 3,2 miljard euro op de centrales op te ruimen.
- Opruimkosten: 3,2 miljard euro
Opslag
En het radioactieve afval moet voor lange tijd veilig worden opgeborgen, hier zijn ook kosten aan verbonden. Nederland heeft één organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van radioactief afval: COVRA in Vlissingen.
Daar wordt al het Nederlandse afval tijdelijk opgeslagen — van de kerncentrale in Borssele tot medische isotopen uit ziekenhuizen.
In beleidsstukken ( COVRA Jaarverslag 2023 en Ministerie van EZK, Beleidsnota Radioactief Afval en Eindberging, Kamerstuk 32776-79 (2022). ) vond ik bedragen tussen de 2 en 3 miljard euro voor de langdurige opslag uitgaande van alleen onze huidige Borselle centrale + wat er uit ziekenhuizen komt. Schaal ik dit door naar 3.2GWe extra kom ik uit op 5 miljard euro extra.
- Opslag: 5 miljard euro
Samengevat
| Bouw | € 25.000.000.000,00 | |
| IDC factor | € 7.500.000.000,00 | |
| Running cost | € 30.000.000.000,00 | |
| Afschrijving | € 70.459.269.539,19 | |
| Decommissioning | € 3.200.000.000,00 | 1 miljard per Gwe |
| Opslag afval | € 5.000.000.000,00 | COVRA cijfers |
| Totaal | € 141.159.269.539,19 |
Dan kom ik hier op uit.
Twee centrales van 1600MWe kosten gedurende de levensduur, inclusief rente, inclusief opslag en opruimen 141 miljard euro.
Prijs per MWh
En wat gaat deze elektriciteit kosten?
Ga ik uit van deze cijfers dan is de prijs per MWh 93,25 euro. Als de capaciteitsfactor daalt naar 75% dan stijgt de prijs naar 111,90 euro per MWh.
En ter referentie:
- 41-44 euro/MWh voor zonnestroom ( https://www.ise.fraunhofer.de/content/dam/ise/en/documents/publications/studies/EN2024_ISE_Study_Levelized_Cost_of_Electricity_Renewable_Energy_Technologies.pdf )
- 55-103euro/MWh voor windenergie ( https://ember-energy.org/app/uploads/2025/01/EER_2025_22012025.pdf )
- 115-140euro/MWh voor gascentrales ( https://www.epg-thinktank.org/wp-content/uploads/2025/01/EPG-Report-CCGT_A-Romanian-Perspective.pdf )
En duurzame energie wordt nog steeds goedkoper per MWh!
Pessimistisch scenario
En wat nu als de bouw duurder uitvalt en 18 miljard gaat kosten per stuk en de rente tegenvalt en toch oploopt tot 5% en de capaciteitsfactor zakt tot 70% door de enorme hoeveelheid groene stroom in de mix? En dan blijken ook nog de running costs hoger uit te vallen met 700 miljoen per jaar.
In dit meest pessimistische scenario loopt de prijs per MWh op tot 234 euro/MWh en de totale kosten van het project tot maar liefst 275 miljard euro. Zo ondenkbaar is dit scenario niet. We hebben in Frankrijk, Engeland en Finland vergelijkbare bouwprojecten gezien waar ik eerder over heb geschreven waar de kosten enorm zijn op gelopen.
Het is niet voor niets dat geen enkele commerciele partij heil ziet in de bouw van kerncentrales. De risico’s zijn simpelweg te groot.
Energiemix
De energiemix in Nederland is hard aan het veranderen, er wordt in recordtempo zonnepanelen bij gelegd, er worden grote windparken gebouwd zowel op land maar ook op zee.
En kernenergie heeft 1 enorm nadeel. Die centrales worden gemaakt op te draaien op vol vermogen en ze zijn maar matig bij te regelen. En wij hebben nu al dagen in Nederland met negatieve energieprijzen waarbij duurzame energie veruit het merendeel is van de energiemix.
En daar zou dan 3200MW kernenergie bij komen? Wat gaat de echte capaciteitsfactor worden voor de kerncentrales?
Nog meer knelpunten
En dan zijn er nog meer knelpunten.
Waar komen deze twee units te staan?
Volgens de huidige plannen zouden ze naast de bestaande centrale in Borssele worden gebouwd. De 3.200 MW die daar extra wordt opgewekt, moet echter ook nog worden getransporteerd naar afnemers. In Zeeland zelf staat relatief weinig zware industrie; de grootste verbruikers bevinden zich in andere delen van het land.
Dat betekent dat, naast de bouw van de centrales zelf, ook het hoogspanningsnet verder zal moeten worden uitgebreid om deze stroom te kunnen verwerken.
Tenzij de zware industrie naar Zeeland verhuist — maar dat lijkt op dit moment niet waarschijnlijk.
Wat betekent 3200MWe voor de Westerschelde? Die centrales hebben enorme hoeveelheden koelwater nodig. Wat zijn de gevolgen voor het milieu?
En er zijn nog meer knelpunten, verzekering, hoe komen we aan hoog opgeleid personeel?
Samengevat
Ik ben absoluut geen expert. Maar volgens mij zijn diverse politieke partijen veels te rooskleurig als het aan komt op kernenergie. Ik kom niet op 25 miljard euro voor twee centrales maar 141 miljard euro gedurende de levensduur van de centrales. Dat is bijna 6x zo veel!
Doen wij er dan wel goed aan om nu uberhaupt te beginnen met twee centrales?
Dat betekent niet dat we kernenergie moeten afzweren — de bestaande Borssele-reactor levert stabiele CO₂-vrije stroom en moet zolang mogelijk veilig blijven draaien, met nadruk zolang het veilig kan!
Maar nieuwe centrales bouwen in een energiesysteem dat al overschakelt op wind, zon en opslag is economisch eigenlijk niet te verdedigen in mijn ogen.
Narekenen?
Wil je het zelf na rekenen? Hieronder is mijn LibreOffice bestand te downloaden. En mocht iemand fouten vinden in mijn analyse dan hoor ik dat ook graag!
kerncentralekosten_inclbouwlcoe_compleet